PERIODONTAL DISEASE AND DIABETES IN UZBEKISTAN’S PUBLIC HEALTH CONTEXT
Keywords:
diabetes mellitus; periodontitis; oral-systemic link; Uzbekistan; chronic disease.Abstract
This paper examines the bidirectional link between diabetes and periodontal disease amid Uzbekistan’s growing burden of non-communicable diseases. Using national and international evidence, it applies a syndemic framework to reconceptualize these conditions as biologically and socially interconnected. While nutrition and infectious disease control have improved, oral complications of diabetes remain overlooked in national care strategies. The study advocates for screening, interdisciplinary training, and oral health integration into chronic disease policy.
References
Abdusalomov S., Abdusalomov S. Qandli diabetda ogiz boshligidagi ozgarishlar. Mp. 2024;2(3):7-12.
Ahmad R., Haque M. Oral Health Messiers: Diabetes Mellitus Relevance. Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity. 2021;14:3001-3015.
Adolfsson A. et al. Prevalence of dry mouth in adult patients in primary health care. Acta Odontologica Scandinavica. 2022;80(8):605-610.
Dusmuradova X.O., Yakubova F.X. Ortodontik moslamalari bo'lgan bolalarda milk yalliglanishi holatida immunomodulatorlarning samarali tasiri. In: International Conference on Economics, Finance, Banking and Management. 2025 February. pp. 114-117.
DaryoUz. Paradontit: milklarning yalliglanish kasalligini qanday aniqlash mumkin? 2021 September 26. Available from: https://daryo.uz/2021/09/26/paradontit
Ermakova V. What happens to our health if we don't treat our teeth in time? Novy Ochag. 2022 October 23. Available from: https://www.novochag.ru/health/zdorovye/chto-proishodit
Global Nutrition Report. 2023 Global Nutrition Report: The state of global nutrition. Development Initiatives. 2023. Available from: https://globalnutritionreport.org/reports/2023
Gazeta.uz. Incidence of tuberculosis, hepatitis B and diabetes has decreased in Uzbekistan - PMTI. 2023 April 4. Available from: https://www.gazeta.uz/en/2023/04/04/health-indicators/
Herrera D. et al. Association between periodontal diseases and cardiovascular diseases, diabetes and respiratory diseases: Consensus report of the Joint Workshop by the European Federation of Periodontology (EFP) and the European arm of the World Organization of Family Doctors (WONCA Europe). Journal of Clinical Periodontology. 2023;50(6):819-841.
International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas. 10th ed. Brussels, Belgium: International Diabetes Federation. 2021. Available from: https://diabetesatlas.org/
Jensen E.D. et al. Early markers of periodontal disease and altered oral microbiota are associated with glycemic control in children with type 1 diabetes. Pediatricdiabetes. 2021;22(3):474-481. https://doi.org/10.1111/pedi.13170
LexUz. Ozbekiston Respublikasi Prezidentining qarori: "Endokrinologiya xizmatini takomillashtirish va kolamini kengaytirish chora-tadbirlari togrisida", PQ-102-son. 2022 January 26. Available from: https://lex.uz/uz/docs/-5838968
LexUz. Ozbekiston Respublikasi Prezidentining qarori: "2019 - 2021-yillarda respublika aholisiga endokrinologiya yordami korsatishni takomillashtirish boyicha milliy dasturni tasdiqlash togrisida", PQ-4295-son. 2019 April 19. Available from: https://lex.uz/ru/docs/-4295527
Lalla E., Papapanou P.N. Diabetes mellitus and periodontitis: A tale of two common interrelated diseases. Nature Reviews Endocrinology. 2011;7(12):738-748.
Mealey B.L., Ocampo G.L. Diabetes mellitus and periodontal disease. Periodontology 2000. 2007;44(1):127-153. https://doi.org/10.1111/j.1600-0757.2006.00193.x
Murodova F., Kenjayev Y. Qandli diabetning kelib chiqish va davolash usullari. Journal of Science-Innovative Research in Uzbekistan. 2025;3(3):23-27.
Nibali L. et al. Periodontitis and implant complications in diabetes. Periodontology 2000. 2022;90(1):88-105.
Nishonov B., Islomova N. Orta yoshlilarda qandli diabetning tarqalishi. Prospects and Main Trends in Modern Science. 2024;2(17):26-31.
Paunica I., Giurgiu M., Dumitriu A.S., Paunica S., Pantea Stoian A.M., Martu M.-A., Serafinceanu C. The Bidirectional Relationship between Periodontal Disease and Diabetes Mellitus-A Review. Diagnostics. 2023;13(4):681.
Ray R.R. Periodontitis: an oral disease with severe consequences. Applied biochemistry and biotechnology. 2023;195(1):17-32. https://doi.org/10.1007/s12010-022-04127-9